Zeytinyağı Çeşit ve Özellikleri

Natürel Zeytinyağı

Natürel zeytinyağı denildiğinde bu yağ için bazı önemli kriterler vardır. Öncelikli olarak toplandıktan kısa süre sonra işlem başlanmalıdır. Zeytin toplandıktan 4 saat içerisinde işlemlere başlanır. Diğer önemli bir husus ise sıcaklıktır. Bu tür zeytinyağı üretilirken 27 derecenin üzerine çıkmayan sıcaklıklarda, mekanik yöntemler ile sıkma işlemi gerçekleştirilir. Bu tür zeytinyağı üretilirken herhangi bir rafinasyon işlemi uygulanmaz ve gerekmez. Bu yağlar doğrudan yenilebilir özelliktedir. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ve Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) tarafından belirlenen standartlara göre bu yağ başlıca 3 gruba ayrılmaktadır.

Natürel Sızma Zeytinyağı

En düşük asit seviyesine sahip olan yağdır. Oleik asit cinsinden ölçülen yağ seviyesi eser miktardadır. Natürel sızma zeytinyağ için kusursuzdur diyebiliriz. Erken dönemlerde hasat edilen zeytinlerden, soğuk sıkım dediğimiz yöntem ile yapılan sıkım sonrası elde edilir. Genellikle pişirilecek ürünlerde değilde, çiğ olarak tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Çiğ olarak, salatalarda ve haşlanmış sebzelerin üzerine dökülerek tüketilmesini öneriyoruz. Bu yağı tüketirken yoğun zeytin tadı alırsınız ve tadı hafif acımsıdır. Tüketildiğinde boğaz kısmında hafif bir yanma hissi verir. Dediğimiz gibi en kaliteli zeytinyağıdır.

Natürel Birinci Zeytinyağı

Sızma zeytinyağı ile karşılaştırıldığında asitlik seviyesi biraz daha yüksektir. Serbest yağ asitleri, oleik asit cinsinden değerlendirildiğinde bu sınıf yağ için her 100 gramda maksimum asit seviyesi 2 gramdır. Natürel ya da sadece virgin olarak isimlendirilir. Çiğ olarak tüketilebileceği gibi yemeklerde de kullanılabilir.

Natürel İkinci Zeytinyağı

Asit seviyesi yüksek olan bir yağ çeşididir. Yağdaki asit oranına baktığımızda serbest yağ asitleri oleik asit cinsinden değerlendirildiğinde her 100 gram yağda 2 gramdan fazladır. Bu tarz yağların direk olarak tüketilmesi önerilmemektedir ve rafinasyon işlemine tabi tutulması gerekir. Kızartmalarda kullanılması tavsiye edilir.

Rafine Zeytinyağı

Yüksek asit değerine sahip olan yağların bir dizi işlemi tabi tutulması ile elde edilmektedir. Buradaki önemli noktalardan birisi bu rafinasyon işlemi sırasında kullanılan yöntemlerde ham zeytinyağının doğal trigliserit yapısında farklılığa yol açmayan yöntemlerin kullanılmasıdır. Rafinasyon işlemi başlıca; yağ asitlerinin ayrıştırılması ,renginin açılması, tat ve kokusunun ayrıştırılması aşamalarından oluşmaktadır. Bu işlemler sonucunda elde edilen zeytinyağının serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 gramda maksimum 0,3 gramdır. Kızartma, pasta, börek gibi ürünler için kullanılması uygundur.

Riviera Zeytinyağı

Son olarak riviera zeytinyağından bahsedeceğiz. Bu zeytinyağı natürel zeytinyağı ile rafine zeytinyağının karıştırılması ile oluşturulur. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden 100 gramda maksimum 1 gramdır. Yemeklerde, kızartmalarda, pasta, börek gibi hamur işlerinde kullanılabilir.

Genel olarak zeytinyağı çeşitleri bu şekildedir. Fakat bunların yanında çeşnili zeytinyağı, organik zeytinyağı, taş baskı, soğuk sıkım, erken hasat gibi isimler ile adlandırılan ve bazıları yukarıda saydığımız sınıflar içerisine giren zeytinyağları vardır.

Zeytinyağı Fiyatları

Tabi ki çeşidine, özelliklerine ve asitlik durumuna göre fiyatlar oldukça farklılık göstermektedir. Bunların yanında zeytinyağ elde edilmesine kullanılan zeytinin hasat edildiği bölge de fiyat belirleme açısından oldukça önemlidir. Natürel sızma zeytinyağların litre fiyatları ₺ 25-60 arasında değişmektedir. Yine rafine ve riviera zeytinyağlar ise ₺ 17-35 arasında değişmektedir.

Gemlik, Ayvalık, Soma, Milas gibi yerlerde zeytin ve zeytin yağı üretimi oldukça yaygındır.